Χολολιθίαση

Τι είναι η χολολιθίαση (πέτρες στη χοληδόχο κύστη);

Η χολολιθίαση αποτελεί κατάσταση κατά την οποία κομμάτια στερεού υλικού (χολόλιθοι-πέτρες) σχηματίζονται στη χοληδόχο κύστη.

Χολολιθίαση – Ο ρόλος της χοληδόχου κύστης & ο σχηματισμός χολόλιθων

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο κάτω από το ήπαρ. Ο ρόλος της είναι η αποθήκευση και η απελευθέρωση χολής. Η χολή συνιστά ένα υγρό που παράγεται στο ήπαρ (συκώτι) και συμβάλλει στην πέψη των τροφών. Ρόλος της χολής είναι, επίσης, η απέκκριση ουσιών όπως:

η χοληστερόλη και
η χολερυθρίνη

Αυτές οι ουσίες μπορεί να συμβάλουν στο σχηματισμό χολόλιθων, δηλαδή τη χολολιθίαση.

Το μέγεθος των χολόλιθων μπορεί να ποικίλλει και κυμαίνεται από εκείνο ενός κόκκου άμμου έως εκείνο μιας μπάλας του Γκολφ. Η χολολιθίαση μπορεί να ανακαλυφθεί τυχαία ή το άτομο να αγνοεί την ύπαρξή της για χρόνια. Συχνά, ο ασθενής δε γνωρίζει ότι πάσχει μέχρι κάποιος χολόλιθος να μετακινηθεί και να διαταράξει την παροχέτευση της χολής.

Χολολιθίαση – Είδη χολόλιθων

Δύο είναι τα κύρια είδη χολόλιθων:

Λίθοι χοληστερόλης. Αυτοί είναι συνήθως κίτρινο-πράσινοι. Είναι οι πιο συνηθισμένοι και αποτελούν το 80% των χολόλιθων.
Λίθοι χρωστικής. Αυτοί είναι μικρότεροι και έχουν σκούρο χρώμα. Η δημιουργία τους οφείλεται στην χολερυθρίνη.

Σημεία και συμπτώματα χολολιθίασης

Τα συμπτώματα στη χολολιθίαση μπορεί να περιλαμβάνουν:

Πόνο στην άνω κοιλιά, συχνά στα δεξιά, ακριβώς κάτω από τα πλευρά
Πόνο στον δεξιό ώμο ή την πλάτη
Στομαχικές διαταραχές
Εμετό
Άλλα πεπτικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της δυσπεψίας, της καούρας και των αερίων

Χολολιθίαση – Πότε πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό;

Στην περίπτωση χολολιθίασης, θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα τον γενικό χειρουργό ή να μεταφερθείτε στο νοσοκομείο, εάν έχετε σημεία σοβαρής λοίμωξης ή φλεγμονής:

Πόνο στην κοιλιά που διαρκεί αρκετές ώρες
Πυρετό και ρίγη
Κίτρινο δέρμα ή μάτια
Σκούρα ούρα και ανοιχτόχρωμα κόπρανα

Χολολιθίαση – Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή της

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση χολολιθίασης είναι οι εξής:

Οικογενειακό ιστορικό
Γυναίκα
Ηλικία άνω των 40 ετών
Απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
Αμερικανικής ή μεξικανικής καταγωγής άτομα
Αιμολυτική αναιμία ή κίρρωση του ήπατος
Παχυσαρκία
Διατροφή πλούσια σε λιπαρά και χοληστερόλη αλλά χαμηλή σε φυτικές ίνες
Έλλειψη άσκησης
Αντισυλληπτικά χάπια ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
Εγκυμοσύνη
Σακχαρώδης διαβήτης
Νόσος του Crohn
Φαρμακευτική αγωγή για την μείωση της χοληστερόλης
Νηστεία

Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω για να διαπιστώσω πως πάσχω από χολολιθίαση;

Για να διαπιστωθεί ότι πάσχετε από χολολιθίαση, θα πρέπει να επισκεφθείτε γενικό χειρουργό ο οποίος θα προχωρήσει σε φυσική εξέταση.

Ο γιατρός θα ορίσει σειρά συμπληρωματικών εξετάσεων με σκοπό την τελική διάγνωση καθώς και την αποφυγή των επιπλοκών της ασθένειας.

Χολολιθίαση – Εξετάσεις

Οι εξετάσεις για τη διάγνωση της χολολιθίασης είναι:

Εξετάσεις αίματος. Για την τεκμηρίωση ή αποκλεισμό φλεγμονής ή απόφραξης των χοληφόρων.
Υπέρηχος. Απαραίτητη διαγνωστική εξέταση για την απεικόνιση των χολόλιθων και την τεκμηρίωση της διάγνωσης.
Αξονική τομογραφία. Επιτρέπει στο γιατρό σας να διαπιστώσει αν υπάρχει κάποια σοβαρή επιπλοκή από τους χολόλιθους. Παράλληλα, μπορεί να αποκλείσει κάποια άλλη σοβαρή αιτία πυρετού και κοιλιακού άλγους
Μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP). Απαραίτητη εξέταση για τον αποκλεισμό της απόφραξης του χοληδόχου πόρου από κάποιον χολόλιθο (επί ενδείξεων).
Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP). Σε περίπτωση απόφραξης, ο γιατρός με ενδοσκόπιο μέσω του στόματός ελέγχει με την έγχυση χρωστικής ουσίας τα χοληφόρα. Σε περίπτωση χολόλιθων στον ηπατικό πόρο γίνεται αφαίρεσή τους και άρση της απόφραξης. Σε πιο δύσκολες καταστάσεις, τοποθετείται ένας νάρθηκας (stent) ο οποίος, σε δεύτερο χρόνο, αφαιρείται.

Θεραπεία χολολιθίασης

Η θεραπεία χολολιθίασης εξαρτάται από τον τύπο και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

Εάν δεν παρουσιάζετε συμπτώματα θα πρέπει να συμβουλευτείτε χειρουργό για το ενδεχόμενο προγραμματισμένης αφαίρεσης χοληδόχου κύστης.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με γνωστή χολολιθίαση έχουν προχωρήσει σε αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Έπειτα από την αφαίρεση, μπορείτε να αφομοιώσετε τα τρόφιμα χωρίς κανένα πρόβλημα. Τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση, απαιτείται μια διατροφική προσαρμογή.

Χολολιθίαση – Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης

Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Η επέμβαση ολοκληρώνεται με μικρές οπές στην κοιλιακή χώρα και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σύντομα στις δραστηριότητές του με ελάχιστο τραύμα.

Σπάνια συστήνεται η ανοικτή χολοκυστεκτομή η οποία οδηγεί σε μεγαλύτερες τομές και πιο αργή επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες.

Εάν οι χολόλιθοι προκαλούν απόφραξη του χοληδόχου πόρου, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει ERCP. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η αφαίρεσή τους πριν ή κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης.

Χολολιθίαση – Επιπλοκές

Η χολολιθίαση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως:

Φλεγμονή της χοληδόχου κύστης (οξεία χολοκυστίτιδα). Αυτό συμβαίνει όταν μια πέτρα μπλοκάρει τη χοληδόχο κύστη ώστε να μην μπορεί να αδειάσει. Προκαλεί συνεχή πόνο και πυρετό. Μπορεί να προκληθεί ακόμη και ρήξη της χοληδόχου κύστης εάν δεν λάβετε άμεσα θεραπεία.
Απόφραξη χοληφόρων. Αυτή μπορεί να προκαλέσει πυρετό, ρίγη και κίτρινη χροιά δέρματος και ματιών (ίκτερος). Εάν μια πέτρα μπλοκάρει τον παγκρεατικό πόρο τότε μπορεί να προκληθεί φλεγμονή στο πάγκρεας (παγκρεατίτιδα). Αυτό συνήθως συμβαίνει σε χολόλιθους μικρής διαμέτρου
Φλεγμονή χοληφόρων (οξεία χολαγγειίτιδα). Ένας φραγμένος πόρος είναι πιο πιθανό να μολυνθεί. Εάν τα βακτήρια εξαπλωθούν στην κυκλοφορία του αίματος, μπορούν να προκαλέσουν μια επικίνδυνη κατάσταση που ονομάζεται σήψη.
Καρκίνος της χοληδόχου κύστης. Είναι σπάνιο, αλλά οι χολόλιθοι αυξάνουν τον κίνδυνο αυτού του είδους καρκίνου.